Hieronder hebben we een aantal veelgestelde vragen of persoonlijke omstandigheden omschreven die meegenomen worden bij het opstellen van een samenlevingscontract:
Moeten we ook daadwerkelijk samenwonen?
Een samenlevingscontract heeft meestal alleen zin als je daadwerkelijk samenwoont. Het regelt namelijk de samenwoning. Veel afspraken, zoals over de verdeling van de kosten van de samenleving, werken niet als je niet daadwerkelijk samenwoont. Ook bereik je niet de fiscale voordelen die het samenwonen oplevert, bijvoorbeeld als je van jouw partner erft.
We wonen (met een samenlevingscontract) nog niet zo lang samen, welk effect heeft dat?
In fiscale wetgeving wordt ook gekeken naar de duur van de samenwoning. Je bent namelijk pas partners voor de erfbelasting als je onder meer ten minste zes maanden hebt samengewoond. Voldoe je aan alle vereisten, dan geniet je voor de erfbelasting van de partnervrijstelling van € 671.910 (in 2021).
Heb je al eerder samengewoond?
Het is mogelijk dat je nog verplichtingen moet nakomen die voortkomen uit de eerdere samenwoning. Denk daarbij aan een afbetalingsverplichting of alimentatie. Houd rekening met die omstandigheden, bijvoorbeeld bij de verdelen van de kosten van de huishouding.
Als je van een ex-partner alimentatie ontvangt en je gaat opnieuw samenwonen, dan eindigt de verplichting van de ex-partner tot het verschaffen van levensonderhoud.
Zijn er kinderen?
Ouders hebben een onderhoudsverplichting van de kinderen. Als een van de partners al een kind heeft, dan heeft dat mogelijk effect op de financiële ruimte die jullie samen hebben.
Maak in dat geval ook met elkaar afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen van een van beiden. Hierdoor worden conflicten voorkomen.
Betaal je partneralimentatie?
Als een van beide partners een verplichting heeft om aan een ex-partner levensonderhoud te verschaffen (alimentatie), dan kan dat invloed hebben op de bestedingsruimte van jullie beiden. Komen die lasten wel of niet in mindering op het inkomen dat wordt meegeteld bij de verdeling van de kosten. In het samenlevingscontract kun je hierover afspraken vastleggen.
Hoe verdelen jullie samen de kosten van de huishouding?
De bijdrage aan de kosten worden veelal gebaseerd op de hoogte van het inkomen van beide partners. De bijdrage naar rato van het inkomen verandert dan van tijd tot tijd, bijvoorbeeld als jouw salaris wordt aangepast. Het is ook mogelijk om af te spreken dat de bijdragen aan de kosten van de huishouding gelijk zijn, dus onafhankelijk van het inkomen. Vele varianten zijn mogelijk.
Op wiens naam staat/komt de woning?
Staat de woning niet op beider namen, dan deel je meestal ook niet mee in de waardestijging van de woning. Dat kan logisch zijn, bijvoorbeeld als een van beiden veel eigen geld beschikbaar heeft gesteld voor de aankoop. Onthoud echter dat je in het samenlevingscontract alsnog kunt vastleggen wat er gebeurt in het geval de eigenaar van de woning komt te overlijden, ook als je geen erfgenaam bent.
Bouw je pensioen op?
Voor samenwoners geldt dat het gedurende de samenwoning opgebouwde ouderdomspensioen niet hoeft te worden gedeeld met elkaar, zoals dat voor gehuwden in beginsel wel geldt. De wet verevening pensioenrechten bij scheiding is dus niet van toepassing. Maar als je dat wil, dan kun je dat wel overeenkomen in het samenlevingscontract. Dat geld ook voor de opbouwperiode waarover je wilt verrekenen.
Kun je je partner aanwijzen voor nabestaandenpensioen?
Ja, meestal kan dat, mits je nabestaandenpensioen opbouwt natuurlijk. Als je kom te overlijden, heeft jouw partner recht op een uitkering vanuit de pensioeninstantie. De hoogte va de uitkering is onder meer afhankelijk van de duur van de opbouw. Vraag wel na bij de pensioenmaatschappij op welke vereisten worden gesteld aan de aanwijzing van jouw partner als begunstigde en ook welke eventuele consequenties dat heeft voor de opbouw van jouw eigen ouderdomspensioen. In het samenlevingscontract leg je de aanwijzing vast.
Wat zijn jouw wensen als je komt te overlijden?
Als je samenwoont, ook mét een samenlevingscontract, dan is jouw partner niet automatisch erfgenaam. Dat is anders voor gehuwden of geregistreerd partners. Ben je niet gehuwd en heb je kinderen, dan erven zij alles. Zijn die er niet dan erven jouw ouders en broers en zusters. Wil je dat op een andere wijze regelen, maak dan een testament.
Ben je ondernemer?
Als je een onderneming start, vraag je je dan af of je dat doet in de vorm van een eenmanszaak, VOF of BV. De beslissing heeft ook gevolgen voor jouw partner, bijvoorbeeld in geval van faillissement.
Kom je te overlijden, dan vereist de afwikkeling van jouw nalatenschap door jouw partner als erfgenaam in geval van een eenmanszaak een hele andere aanpak dan bij een BV. Laat je dus goed voorlichten!
Wat gebeurt er als je failliet gaat?
Als je failliet gaat, dan kan dat effect hebben op jou en jouw partner. Denk aan het huis dat misschien deels in het faillissement valt. Mara denk ook aan de inboedel, de gemeenschappelijke auto of andere bezittingen. In het samenlevingscontract kun je voorzieningen opnemen, die het effect van een onverhoopt faillissement dempen.
Als je je partner in een testament hebt aangewezen als erfgenaam, en hij of zij gaat failliet, denk dan aan een eventuele aanpassing van jouw testament op dit punt.
